Wednesday, May 10, 2006

Akrabalik adlari

Sehnaz blogunda "kuzen" tabirini sevmediginden bahsetmis..Ona katiliyorum, erkek ve kizlara ayni sekilde kuzen denmesi bana garip geliyor..

Sevgili halazadem (Ryu) gecenlerde bu konu hakkinda Hakki Devrim'in kosesinden bir alinti yazi ile konuya aciklik getirdi..Mercy kuzencigim ;) Ay sey pardon, halazedecigim :P

Akrabalarimiza nasil hitap etmemiz gerekiyormus, bakalim..

Dil Yâresi Kuzen, Fransızca «Teyze, dayı, hala, amca çocuğu» demek; erkek çocuk. Kız ise kuzin, denir.
Bizde, İstanbul Türkçesi'nde diyelim teyzezade, amcazade... denirdi.
Halk arasında teyzekızı, emmioğlu.
Monşerce kuzen, kuzin. Yeğen kelimesi öncelikle kardeş çocuğu, demek. Sözlüklerden bu kelimeye «teyze-dayı-hala-amca çocuğu» anlamını da yükleyenler var. (Benim yakın çevremin benimsediği bir anlam tarifi değil.) Türkçe ki akrabalık adları açısından dünyanın zengin dillerinden biridir. Yalnız bu konuda nedense bir tutukluğu var.

Sehnaz bundan boyle kuzen kelimesini daha az kullanabilirsin ;)

10 comments:

life said...

:)

Benim blogda bahsederken uzun uzun halakızı, dayıoğlu demek yerine kuzen dedim istemiyerek.Normalde yeğen kelimesini bende kardeş çocuğu olarak bilirim.Ama tdk'nin sözlüğünde kuzen yerine geçtiğini de gördüm.Yeğen bari denilsin dedim.
Tek bi kelimede anlatmanın başka bi yolu yok mu hepsinin?:( Arapça'dan kelimemi alsak ne?:)

zootechnist said...

Ben anlattığım olaya açıklık kazandırması bakımınan direk emmoğlu teyzekızı gibi daha açık ifadeleri kullanıyorum günlük hayatta.Kuzen kelimesi yabancı olmaktan ziyade muğlak bir ifade gibi geldiği için kullanmıyorum.Çünkü kuzen dendiğinde 4 farklı akraba grubunu ifade ediyor.

life said...

halakızı dayıoğlu amcaoğlu gibi sayılarının hepsini bir soran olursa mesela toplamda kaç tane kuzenin var demek uzun uzun anlatmaktan daha tercih edilir ve pratik.Ama kuzen yerine dilimizde başka bir kelime olsa keşke.Ben şimdilik yeğen diyeyim:)

tahin said...

Bizim oralarda kardes cocugu denir..
Kuzen yerine "eşdeş" diye bir kelime uydurdum:P LOL :)

Turk Dil Kurumu'ndan daha beter bir oneri gelmeden bunu dilimize yerlestirelim:D

"Kardeşsel" nasil bir fikir:D:D:D
-sel,-sal ekini pek severler Turk Dilciler:P Bu kabul gorur bak:))

Uydur uydur diz ipe:P

ladybird said...

TDK'ye oneride bulun bakalim, ne yanit alacaksin ;)

hatta pekistirebiliriz

kuzencimcim
kuzenssss
kardesimsss
canimss
canimcim
:Pp

Ebrûlî said...

TDK deyince aklıma gelenler;

terbiyeli köfte : eğitimli köfte
hostes: gök konutsal avrat
imambayıldı : içi geçmiş dinsel kişi otobüs: oturgaçlı kendinden götür-getirgeç vs...

En güzeli; halazade, amcazade...
Saraylı havası veriyor :-)

Hayâl said...

Blogzadem olmak isteyen var mııııııı?:)

life said...

:) tek bi kelimenin gerektiği yerler var.Tahin kardeşsel pek bi bilimsel:ppAyrıca nikah düştüğü için (kardeş)sel tuhaf oluyor:)

Başka isim uyduralım:)

ladybird said...

Ebruli,
sarayli havasi demissin..Osmanli tarihi yasantisi, kiyafetlerini cagristirdi birden..

ahh ahh..neymisiz ne hale gelmisiz..

hayal ben olayim, uye mi olmaliyim, sartlarin var mi ?;)

Sehnaz cabuk don :P

Anonymous said...

Merhaba
Sizleri bu yazıda anlatılan hususlardan tenzih ederim.
Sözüm meclis dışına:
Bizler 50 yıl öncesi dili anlamıyoruz.Bu gidişle 50 yıl sonra çocuklarımız bizi anlamayacaklar.İstiklal Marşına Ulusal Düttürü diyen bir TDK ile kendine batılı olmak ve avrupailik katmak için bazı insanlarımız maalesef bilerek veya bilmeyerek bana göre yanlış yapyorlar.O güzelim deyim ve deyişlerimiz olan ve şefkatle merhameti mezcederek akrabalık duygularını harekete geçiren güzel ifadeler yerine bana göre soğık ve donuk olan "Kuzen" kelimesini kullanarak yanlış yapıyorlar.Allah sizlerden razı olsun ki bunları gündeme getirip uyarıcı ve ikaz edici oluyorsunuz. Lütfen yakınlarımıza ve nazımızın geçtiği herkese bu ikazları yapıp kültürel yozlaşmaya mani olmaya çalışalım.Allaha emanet olunuz.Sıladan gurbete binler selam...